8 februari 2024

Commissiedebat Maritiem

De commissie Infrastructuur en Waterstaat debatteerde op donderdag 8 februari over de maritieme sector. Kamerlid André Flach leverde namens de SGP een bijdrage aan het debat. Zijn inbreng is hieronder te lezen.

Met genoegen vervang ik mijn collega Stoffer en spreek ik mede namens het CDA. In mijn periode als wethouder in Hendrik-Ido-Ambacht en vicevoorzitter van de maritieme topregio Drechtsteden ben ik verknocht geraakt aan de oer-Hollandse maritieme sector. Cruciaal in onze maakindustrie en van nationaal strategisch belang. Met binnenvaart, zeevaart, visserij en waterbouw enerzijds, en de maritieme maakindustrie anderzijds. Dit cluster heeft een proactieve en toekomstgerichte overheid nodig. Ik hoop en verwacht dat ook de nieuwe maritiem gezant hier een belangrijke bijdrage aan gaat leveren!

Werven Drechtsteden
De NOVEX-agenda Rotterdamse haven levert belangrijke input voor het nationaal programma Ruimte voor de economie en de Nota Ruimte. Hierin ligt sterk de nadruk op fysieke ruimte voor overslag van grondstoffenstromen. Vanuit Rotterdams perspectief begrijpelijk. Maar ik zie dat in bijvoorbeeld de Drechtsteden juist ruimte nodig is voor werven die de duurzame renovatie van onze schepen ter hand nemen, de werf van de toekomst uit de sectoragenda. Gaat de minister deze strategische belangen voldoende borgen in de NOVEX?

Zeescheepvaart
Hoe meer zeeschepen onder de Nederlandse vlag, hoe beter. De Kamer wil daarom een zelfstandige maritieme autoriteit. Welk tijdpad heeft de minister voor ogen? Een jaar geleden heeft de Kamer verzocht de inzet van off shore werkschepen geheel mee te nemen onder de tonnageregeling en de afdrachtvermindering zeevaart. Gaat de minister ervoor zorgen dat het dit jaar geregeld wordt?

Binnenvaart
De minister heeft een jaar geleden een toekomstvisie binnenvaart gepresenteerd. Pas recent is overlegt met de sector over een uitvoeringsagenda. Hoe kan dat? Binnenvaartorganisaties geven wat betreft vergroeningsmaatregelen aan dat er geen touw aan vast te knopen is, ze nauwelijks betrokken zijn bij onderzoeken en nauwelijks worden geïnformeerd over de uitkomst. Hier schrok ik echt van. Hoe ziet de minister dit? Gaat de minister zorgen voor constructieve samenwerking met binnenvaartorganisaties, niet alleen via de Binnenvaarttafel, maar ook rechtstreeks? De Kamer heeft eerder gevraagd om landelijke afspraken over ligplaatsen. Daar is nog weinig van te zien. Welke actie gaat de minister ondernemen?

Het bureau dat de meeste binnenvaartkeuringen deed, is geschorst. Experts zeggen de samenwerking op. Andere keuringsinstanties kunnen dat niet opvangen. Komt er voldoende uitstel zodat schepen niet gedwongen uit de vaart moeten?

Het kabinet wil de binnenvaart onder het CO2-emissiehandelssysteem brengen. Ze kijkt naar een verplicht emissielabel. En wat gaat er gebeuren met de bijmengverplichting voor biobrandstoffen en de accijnsvrijstelling voor scheepsdiesel? Mijn vraag is: gaat de minister een onevenredige stapeling van maatregelen voorkomen? Zorg voor goed handelingsperspectief. Laat schippers niet klem varen.

Wat betreft het emissielabel: het huidige label beperkt zich tot de emissieprestatie van de motor. Daar kunnen schippers en verladers nog niet zoveel mee. Het gaat immers om de emissies per ton kilometer. Gaat de minister de afspraken hierover nakomen?

Vanuit het Klimaatfonds is ruimt 70 miljoen euro beschikbaar voor emissievrije binnenvaart. De initiatiefnemers voor varen op waterstof staan klaar voor opschaling van het project. Kunnen ze snel rekenen op startbudget om zo ook Europese financiering binnen te slepen?

Vlootvervangingsprogramma
De SGP wil versnelling van het vlootvervangingsprogramma, met inzet op duurzame innovatie en betrokkenheid van onze maakindustrie. Mooi dat de minister aangeeft met welke projecten hij het eerst aan de slag gaat. Ik zou wel graag meer inzicht willen hebben in de beschikbare budgetten enerzijds en de benodigde budgetten anderzijds. Dat helpt formerende partijen om goede keuzes te maken en geeft de sector meer houvast. Ik lees dat er nagenoeg geen capaciteit beschikbaar is voor vlootvervanging. Waar doelt de minister precies op? De maritieme maakindustrie ziet voldoende maakcapaciteit. Als het probleem bij de Rijksrederij zit, is mijn advies om de kennis en kunde bij de maritieme bedrijven veel meer te benutten.