Bisschop over wetenschapsbeleid

Op dinsdag 18 april debatteerde de Commissie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap met minister Dijkgraaf over het wetenschapsbeleid. De bijdrage van SGP-Kamerlid Roelof Bisschop is hieronder te lezen.

Toen ik in de Tweede Kamer kwam zaten we in het tijdperk van prestatieafspraken en indicatoren. We dachten dat we alles konden meten. De beweging van Erkennen en waarderen heeft daar gelukkig in de afgelopen periode tegenwicht tegen geboden. Maar zoals vaak dreigt de slinger dan door te slaan naar de andere kant…

Erkennen en Waarderen
De SGP is bezorgd of we met Erkennen en waarderen al de balans en het maatwerk hebben gevonden die steeds worden benadrukt Denk bijvoorbeeld aan de zogenoemde ‘narratieve CV’ als alternatief voor indicatoren. Onderdelen als ‘de visie van de onderzoeker’ zijn vatbaar voor gekopieerde mooischrijverij of leveren al snel rompslomp van weinig toegevoegde waarde op. Is er ruimte om echt per situatie te bekijken of zulke onderdelen nuttig zijn?

De AWTI benadrukt terecht het belang van differentiatie tussen verschillende typen onderzoek en tussen wetenschapsgebieden. Een artikel in Nature zegt bijvoorbeeld echt behoorlijk veel over kwaliteit, terwijl een dergelijke maatstaf bij rechtsgeleerdheid of geschiedenis minder duidelijk bestaat. Waarom stelt het strategisch evaluatieprotocol (SEP) dan toch generiek dat het gebruik van de Journal impact factor niet is toegestaan en dat het gebruik van de h-index sterk wordt ontmoedigd? Wil de minister dit met de verantwoordelijke organisaties bespreken?

Status Nationale Wetenschapsagenda (NWA)
Het is druk in onderzoeksland. Er zijn sectorplannen, allerlei beurzen via NWO, Europese subsidies, een nieuw beurzensysteem en dan hebben we nog de wetenschapsagenda. Het probleem is niet alleen dat er veel onduidelijkheid is en dat we het systeem beter moeten uitleggen. Wat doet de minister met de stevige kritiek van de AWT dat de doelen van de wetenschapsagenda compacter moeten en dat een drastischer verandering nodig is om echt meerwaarde te bieden?

Belang van de regio’s
De SGP vindt het belangrijk dat in de financiering van en de visie op onderzoek en innovatie duidelijk oog is voor de regio’s buiten de Randstad. Denk bijvoorbeeld aan gebieden als Twente, Zeeland, Groningen en Limburg. Hoe wordt dit belang meegenomen in de ontwikkeling van de toekomstverkenning van OCW en de Nationale techniekstrategie? Hoe worden die beide aan elkaar verbonden en krijgen de partijen uit de regio daarbij duidelijk een plek? Wordt de uitkomst van deze trajecten ook kritisch getoetst op de vraag of alle regio een perspectief voor de langere termijn krijgen?

Diversiteit en sociale veiligheid
Het blijft onrustig als het gaat om diversiteit en sociale veiligheid. De KNAW constateert dat we het in Nederland in grote lijnen eens over wat wetenschappelijke integriteit is, maar niet als het gaat om sociale veiligheid. De SGP benadrukt het belang van een goede afbakening: het moet bij sociale veiligheid echt gaan om wat de KNAW beschrijft als gedragsproblemen, vormen van ongewenst gedrag zoals roddelen, pesten, intimideren en uitsluiten. Steunt de minister die lijn?

Onderwijsrecht
De commissie sectorplannen geeft aan dat sectorplannen ook nuttig kunnen zijn voor specifieke problemen. Ik kom daarom toch even terug op de problematiek van het onderwijsrecht. De minister gaf eerder aan dat hij benieuwd was wat het sectorplan zou doen. Het antwoord is inmiddels bekend: niets. Dit specifieke thema vraagt eigenlijk ook afzonderlijk aandacht, mede vanuit de verantwoordelijkheid van de overheid voor het onderwijsbestel. Wil de minister eens het gesprek aangaan met het Nederlands centrum voor onderwijsrecht? Is het logisch dat de overheid bijvoorbeeld wel vier miljoen per jaar over heeft voor een kenniscentrum diversiteit, maar geen cent basisbekostiging verstrekt aan het onderwijsrecht.