Bijsluiter bij Oekraïneverdrag beslist onvoldoende

Spreektekst Kees van der Staaij bij het debat over de uitkomsten van de Europese Top:

Laat ik maar gelijk met een heldere conclusie beginnen: hoewel de premier een serieuze poging heeft gedaan om recht te doen aan de ‘nee’-stem tegen het Oekraineverdrag, het eindresultaat is voor de SGP-fractie niettemin beslist onvoldoende.

De SGP wil niet minnetjes doen over de inzet van de premier en het resultaat dat er ligt. Het was geen kleinigheid om hier de handtekening van alle regeringsleiders eronder te krijgen. Op een aantal punten is de strekking van het verdrag nog eens verhelderd en zijn misverstanden weggenomen. Waardering daarvoor. Tegelijk geldt echter dat de inhoud niet is veranderd, maar hetzelfde is gebleven.

Ons belangrijkste punt van bezwaar is echter dat het ‘nee’ van het referendum over meer ging dan over het verdrag zelf. Vriend en vijand zijn het daarover eens.
Als één ding duidelijk is geworden voor, tijdens en na het referendum, is het wel dat de maatschappelijke en politieke discussie nauw vervlochten is geraakt met de vraag naar de koers van de EU zelf.

Het ‘nee’ van veel burgers, was het ‘nee’ tegen een bemoeizuchtig Europa dat uit is op vergroting van macht en invloed. Die bezwaren deelt de SGP. Al jarenlang heeft de SGP bezwaren geuit tegen de te vergaande Europese bemoeienis en expansiedrift. Daarom hebben wij steeds gepleit voor een bescheidener en afgeslankte Europese Unie. Kort samengevat: meer nationale soevereiniteit en minder Europa.

Aan die bezwaren wordt met de bijsluiter niet tegemoetgekomen. Mooie woorden genoeg, maar waar blijven de daden?

Als nu met een mooie bijsluiter het verdrag gewoon weer doorgaat, bevestigt dat precies de onvrede en het onbehagen over de voortdenderende Europese trein.

De SGP-fractie was geen voorstander van een referendum. Wij hebben ervoor gewaarschuwd dat het gemakkelijk meer schade kan opleveren in plaats van dat het meer vertrouwen geeft. Die waarschuwing is echter in de wind geslagen.
Maken we nu van het ‘nee’ een ‘ja’ zonder dat er werkelijk iets verandert, dan voeden we alleen maar meer onvrede en onbehagen.

Laat ik een duidelijk voorbeeld noemen. De bijsluiter zegt keurig dat dit verdrag geen opstapje is naar EU-lidmaatschap. Maar tegelijkertijd blijft recht overeind dat de EU streeft naar verdieping van de betrekkingen met Oekraïne.

Niets staat in de weg dat op enig moment toch een verzoek om toetreding voorligt. Niet voor niets wilden lidstaten als Polen dit perspectief openhouden.

Daden ontbreken om daadwerkelijk een dam op te werpen tegen een uitdijend Europa. Als zo’n voorstel tot uitbreiding van de EU met Oekraine er zou komen, zijn 76 zetels genoeg om een Nederlands ‘ja’ te krijgen. Al jaren is de SGP bezig een Grondwetsherziening voor elkaar te krijgen die zegt: stop de weglek van bevoegdheden naar Europa, regel dat minimaal 2/3 van het parlement moet instemmen met nieuwe uitbreidingen. Die wet ligt nu bij de Eerste Kamer. Maar wat zien we tot nu toe? De Nederlandse regering zegt: geen behoefte aan. Pro-Europese partijen als CDA, D66 en de PvdA jammeren: maar dan gaat Europa op slot! Ik ben heel benieuwd of op 24 januari in de Eerste Kamer toch nog een meerderheid komt voor dit voorstel, maar ik heb er een hard hoofd in.

Niet alleen in Nederland, maar ook in de EU zelf zien we weinig tekenen van matigheid. De ontwikkelingen in Brussel in de afgelopen tijd bevestigen het beeld van een EU die zich niet laat afremmen en in elke crisis een nieuwe kans voor extra bevoegdheden ruikt. De vluchtelingenproblematiek? Meer Europa! De dreiging van Moskou? Meer Europa! Dat is niet de koers waarin wij geloven.

En daarom vindt de SGP-fractie het alles afwegend, niet wijs om het Oekraineverdrag te ratificeren.