Begroting Veiligheid & Justitie

“Geef ons zicht op ons geestelijk gebrek en onmacht zodat wij leren hongeren en dorsten naar de ware gerechtigheid” Prof. Rinus Otte haalde in zijn boek “De nieuwe kleren van de keizer” deze woorden aan, die zijn moeder bad. Hij noemt dat een attitude die ook niet zou misstaan in de wereld van het recht. Scherp oog hebben voor wat mis is, voor wat beter kan. Niet om in een passieve mopper- en zeurcultuur terecht te komen, maar juist om  bij te dragen aan echte gerechtigheid, recht doen aan het diepe verlangen dat recht gedaan wordt, onrecht hersteld wordt. MdV, laat dat ook de inzet van Veiligheid en Justitie in onze tijd mogen kenmerken!

Bij veel begrotingsbehandelingen in deze Kamer gaat het maar weinig over de begroting zelf.
Vandaag is dat anders.
Een belangrijke vraag is of er voldoende geld voor Veiligheid en Justitie beschikbaar is.
Of het nu gaat om diefstal uit je huis, geweld op straat, criminele bendes die het platteland teisteren, of de dreiging van terrorisme: burgers verwachten hiertegen daadkracht.
Hoe dichter bij huis, hoe meer  impact het heeft op de veiligheid van onze samenleving en vooral ook op het veiligheidsgevoel bij de burger.

Veiligheid en Justitie zijn kerntaken van de overheid. Dat mag ook wat kosten. Helaas heeft ook de Begroting voor Veiligheid en Justitie in de afgelopen jaren veel te lijden onder politieke wispelturigheid.
De SGP pleitte in het verkiezingsprogramma van 2012 al voor structurele investeringen in de veiligheid en de bescherming van de rechtsstaat.
Toen bezuinigden alle andere partijen. Inmiddels wordt de noodzaak daarvoor breder gesteund.
De begroting Veiligheid en Justitie zoals die bij Prinsjesdag werd gepresenteerd was in onze ogen veel te mager. Het goede nieuws dat onlangs naar buiten wordt gebracht is dat de regering structureel 250 miljoen euro extra gaat investeren in veiligheid.
Dat is zeker een mooie stap in de goede richting. Maar het is wel de vraag wat er onder de streep nu echt overblijft van die 250 miljoen. .
Ongeveer de helft is een reservering voor de Nationale Politie voor het arbeidsvoorwaardenoverleg.
Nog eens vijftig miljoen euro dient als dekking voor het niet doorgaan van een aantal wetsvoorstellen waarover beide Kamers weinig enthousiast zijn.
Uiteindelijk blijft er dan nog zo’n 60 miljoen euro over voor het echte veiligheidsbeleid en de rechtsstaat: Openbaar Ministerie, rechtspraak, NFI en intensivering van de fraudebestrijding.
Wordt hiermee nu écht tegemoet gekomen aan de druk op de veiligheidsketen?
Er is méér nodig. We zijn er nog niet. .

De kwaliteit van de rechtspraak moet gewaarborgd blijven. Dat vraagt onder meer om gerichte investeringen in de ICT en digitalisering van de procesdossiers.
Maar ook de bereikbaarheid is van belang.
Eerder hebben we al gesproken over het behoud van de locaties voor rechtspraak in diversen steden.
Is dit nu gegarandeerd?

Openbaar Ministerie
De voorzitter van het college van Procureurs-Generaal, Bolhaar, riep voor de zomer op om nu echt te investeren in veiligheid.
De grens van wat het Openbaar Ministerie nog kan in de strijd tegen criminelen is wel bereikt.
Zorgt die 15 miljoen extra nu echt dat die strijd ineens wél laat lukken?
Er staan immers voor de komende jaren nog steeds zo’n 50-60 miljoen euro bezuinigingen op de agenda.
Het risico blijft dat belangrijke opsporingsonderzoeken blijven liggen.
De SGP ziet graag extra investeringen in het OM.
Dat is nodig voor het behoud en versterking van kwaliteit.
Maar het ligt ook voor de hand – mede in het licht van de ‘nood der tijden’ – de bezuinigingen verdergaand ongedaan te maken.

Politie
De minister zegt dat we in Nederland bijna voldoen aan de wettelijke norm voor wijkagenten van 1 op de 5000 inwoners.
Intussen kan er van die norm wel weer binnen de eenheid afgeweken worden.
Zo is de wet niet bedoeld.
De lokale politietaak is juist de basis voor het veiligheidsbeleid.
De SGP roept de minister daarom op om er alles aan te doen dat niet alleen het totale aantal, maar ook de goede verdeling gehaald wordt.
Dat is van groot belang voor de noodzakelijke preventie tegen terrorisme.
Ik verwijs naar de motie die hierover gisteren is aangenomen.
De minister is bezig met aanpassing van de geweldsinstructie voor agenten.
Dat duurt wel heel erg lang.
Agenten die gewoon hun taak doen, moeten niet als verdachte worden behandeld.
Waarom maakt de minister niet meer haast met een wetsvoorstel dat een bijzondere rechtvaardigingsgrond voor geweldsgebruik door agenten biedt?

In strijd tegen terrorisme is een goed functionerende veiligheidsketen essentieel.
De aanslagen in Parijs en de dreiging in Brussel hadden ook Nederland kunnen treffen.
Blijvende alertheid is nodig in deze crisissituatie.
Goede afstemming met buitenlandse veiligheidsdiensten.
Maar ook daadkracht in de reeds eerder aangekondigde maatregelen en wetsvoorstellen.
De SGP dringt er dan ook op aan om haast te maken.

Het afnemen van de nationaliteit bij terroristische misdrijven kan alleen in geval van dubbele nationaliteit. Maar waarom zou ook in het geval van een enkelvoudige nationaliteit niet de bij de nationaliteit behorende rechten zoveel mogelijk kunnen worden afgenomen, de zogenaamde ‘kale nationaliteit’?

Een ander kritiekpunt is de nog steeds bestaande voorwaardelijke invrijheidsstelling na tweederde van de straf.
Ook als iemand vanwege terrorisme heeft gezeten.
De SGP vindt dit niet aanvaardbaar.
Wij roepen de minister daarom op om gericht te kijken welke mogelijkheden er zijn om de wet op dit punt te veranderen.
Vrijlating na twee derde van de straf moet niet langer regel zijn.

Gedetineerden
De uitvoering van onze moties rond vrijwilligerswerk en de zorg voor gedetineerden is ter hand genomen.
De SGP roept de bewindslieden op het principe van cofinanciering echt stevig te regelen.
Maatschappelijke investeringen moeten beloond en uitgelokt worden.
In het voorkomen van recidive is ook essentieel dat ex-gedetineerden een baan vinden.
Graag vraagt de SGP aandacht voor een project ‘De Compagnie’ van Gevangenenzorg.
Het blijkt succesvol te zijn om al tijdens detentie te investeren in een arbeidstraject.
Welke mogelijkheden zijn er om dit soort trajecten financieel te steunen – in samenspraak met de Minister van Sociale Zaken?

Daders moeten meer oog krijgen voor de gevolgen van hun handelen voor de slachtoffers en de samenleving.
Hiervoor lopen zogenoemde SOS-projecten.
Wat doen de bewindslieden om dergelijke projecten ook op de langere termijn te laten functioneren?
De financiering hiervan is nu nog onduidelijk.

Adoptie
Voorzitter, Soms zijn er zwaarwegende redenen om kinderen op te voeden buiten het gezin waar zij geboren zijn. Zowel in pleegzorg als adoptie worden daarvoor mogelijkheden geboden. Voorkomen moet worden dat om financiële reden af moet worden gezien om adoptie- of pleegzorgouder te worden. Welke mogelijkheden ziet het kabinet voor verlaging van de kosten?
Verder heeft de staatssecretaris in oktober opnieuw een adviesaanvraag gedaan naar een toekomstbestendig adoptiebestel. Hebben we nu langzamerhand niet genoeg onderzoeken?
Om kinderen te beschermen moet ook de binnenlandse adoptie goed geregeld zijn.
In Duitsland is een procedure voor het bevallen onder pseudoniem.
Daarmee is de privacy van de moeder en tegelijkertijd het leven en het recht op afstammingsinformatie van het kind gewaarborgd.
Wil de minister hier – om de kinderen te beschermen – eens goed naar kijken om de wetgeving in Nederland op vergelijkbare manier aan te passen?

Asiel
Is de begroting voldoende bij de tijd is ook een belangrijke vraag op het terrein van het vreemdelingenbeleid. Wat is nu het plaatje voor 2016?
Nederland moet een veilige haven zijn voor vreemdelingen wanneer in hun land van herkomst een levensgevaarlijke storm van onrecht en geweld woedt.

De SGP vindt het wel belangrijk om als uitgangspunt de tijdelijkheid van hun verblijf te benadrukken.
Asielzoekers krijgen een vergunning om hier bepaalde tijd te mogen verblijven.
Zij vinden hier dus niet meteen hun toekomst, maar allereerst een tijdelijk, veilig onderkomen.
Als het mogelijk is, kunnen zij daarna terug om hun land weer op te bouwen.
Daarmee drukken we asielzoekers niet weg, maar doen we juist recht aan hun achtergrond en het karakter van het asielbeleid.

Van welk verwachtingspatroon wordt nu in de praktijk uitgegaan, vraag ik de staatssecretaris? De SGP vindt dat ons systeem onvoldoende flexibel is.
Kan de regering eens toelichten waarom het niet wenselijk zou zijn om na zeven jaar tot terugkeer over te gaan, zeker wanneer geen kinderen in het spel zijn?
 
Wanneer asielzoekers binnenkomen in ons land, is het belangrijk dat snel duidelijkheid wordt geboden over de vraag of zij een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen.

Inmiddels blijken de procedures in Nederland ook geen snelle uitkomst meer te garanderen.
De SGP begrijpt dat het niet mogelijk is, zeker op individueel niveau, om aan te geven hoe lang de procedure gaat duren.
Toch is de vraag of niet iets meer perspectief geboden kan worden, al is het maar in heel algemene zin.
Het maakt bijvoorbeeld nogal verschil of je je moet instellen op een half jaar of anderhalf jaar.
Welke mogelijkheden ziet de staatssecretaris om maximaal tegemoet te komen in de behoefte aan informatie?

Voorzitter,

De tijd is onzeker.

Dreiging en terreur houden Europa in zijn greep.

Indringende vragen rond de bescherming van de veiligheid en de opvang van asielzoekers binnen de kaders van de rechtsstaat, zijn aan de orde van de dag.

De SGP wenst beide bewindslieden in deze enerverende tijd van harte Gods zegen en wijsheid toe om in al deze zaken recht te doen en echte gerechtigheid te bevorderen.