Avondklok is teken van onmacht, niet van daadkracht || Coronadebat #24

Lees of bekijk hier de bijdrage van Kees van der Staaij aan het plenaire debat over de ontwikkelingen van het coronavirus. 

Wat is wijsheid? Het was gisteren een onheilspellende boodschap van het kabinet. Door de Britse, Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse coronamutaties glipt het virus tussen onze vingers door. We hebben steeds meer kennis over het virus, maar het is steeds lastiger te bepalen wat wijsheid is. Want wat is wijsheid, als we zien en horen dat de schade voor kwetsbare mensen steeds groter wordt, eenzaamheid toeneemt, suïcides stijgen?

Avondklok
Het ingrijpendste voorstel is de snelle invoering van een avondklok. Een rigoureuze maatregel die diep ingrijpt in ieders leven en de fundamentele vrijheid inperkt om gewoon naar buiten te gaan. Laat ik meteen helder zijn: alles afwegend is de SGP er niet van overtuigd dat de avondklok in de huidige omstandigheden een proportionele maatregel is. Invoering van een avondklok is eerder een toonbeeld van onmacht, dan van daadkracht. Een compensatie voor tanend draagvlak en verminderde naleving van de reeds bestaande maatregelen. Is het wijs om er steeds nóg maar een schep bovenop te doen? Je kunt een elastiek niet oneindig blijven uitrekken - op een gegeven moment knapt het.

Een algemeen beroep op de ‘onontkoombaarheid van de maatregelen’ volstaat in deze fase van de crisis niet meer. Het kabinet móét duidelijker zijn over de belangenafweging die gemaakt is. Heeft het kabinet bijvoorbeeld zicht op de impact van de avondklok op het welbevinden van mensen, jongeren, kinderen.
Dezelfde vraag heb ik over het advies om slechts één bezoeker te ontvangen, iets dat door veel mensen als een even rigoureuze maatregel wordt ervaren als de avondklok.

Gister kreeg ik een mail van een jeugdwerker over een suïcidale jongere voor wie de dagen donker zijn en voor wie een bezoekje aan vrienden echt levensbelangrijk is. Is er met de botte bijl van een avondklok nog ruimte voor wat in de voorbije dagen heel vaak “de menselijke maat” is genoemd?

Met de avondklok gaan we een grens over. Hij komt namelijk niet uit de coronawet, die gereedschapskist waar deze Kamer na lang wikken en wegen “ja” tegen heeft gezegd. Er wordt nu een wet van stal gehaald, die een soort erfenis uit de Koude Oorlog is en primair bedoeld om ‘oproer te bestrijden en de openbare orde te bewaken’. Een wet waarin overtreding met 8700 euro boete wordt bedreigd of 6 maanden gevangenisstraf. Natuurlijk, het kabinet zet nu in op een veel lagere boete, maar het zegt wel wat over de aard van deze wet.

Op de avondklok zijn een aantal uitzonderingen voorzien, maar in tal van situaties voorzien die niet. Ik denk aan de inzet van geestelijk verzorgers of predikanten. En hoe zit het met politieke activiteiten, zoals een gemeenteraadsvergadering, ledenvergadering of live online campagnebijeenkomst? Juist in deze verkiezingstijd is het belangrijk om contact te kunnen houden met kiezers.

In plaats van een avondklok pleit de SGP voor gerichte maatregelen en striktere handhaving en naleving van de huidige maatregelen.

• Maak thuiswerken en quarantaine makkelijker en meer verplichtend.
• Treedt meer op tegen coronafeestjes.
• Zet meer in op sociale bubbels – Welke mogelijkheden ziet het kabinet hiervoor?

Speciaal onderwijs
Sommige scholen maken te weinig gebruik van de ruimte die er is om maatwerk te bieden voor kwetsbare kinderen. Het OMT adviseert daarom dat in ieder geval het (voortgezet) speciaal onderwijs zo snel mogelijk open gaat.  

• Ik zou wensen dat het kabinet dit advies alsnog over neemt.

Tot slot
Wat is wijsheid in deze crisistijd? Groen van Prinsterer, de bekende negentiende-eeuwse staatsman en historicus stelde die vraag oók. Aan het slot van zijn standaardwerk over de vaderlandse geschiedenis, keek hij terug op alle crises die Nederland had doorstaan. Hij eindigde zijn terugblik met een Bijbels appèl. Dát welmenende appèl wil ik in deze sombere en donkere dagen nu óók doen. ‘Vernedert u onder de krachtige hand van God, opdat Hij u verhoge te zijner tijd.’