Antwoorden minister Blok teleurstellend

Tijdens het vragenuurtje van dinsdag 5 september stelde Kees van der Staaij mondelinge vragen aan de minister van Veiligheid en Justitie. Aanleiding was de berichtgeving van Nieuwsuur over plannen van coöperatie Laatste Wil. De coöperatie is voornemens om haar leden te informeren over een middel waarmee mensen een einde aan hun eigen leven kunnen maken.

Van der Staaij: "Als er nu de bekendheid is dat op deze manier zo'n coöperatie de mensen gaat vertellen dat zo'n middeltje verkrijgbaar is, dan kan de minister toch niet blijven wegkijken en zeggen: we wachten wel af?"

Minister Blok van Veiligheid en Justitie reageert oppervlakkig: "Het gaat om krantenberichten." Daarnaast verklaart de minister dat het aan het openbaar ministerie en aan de rechter is om hier een oordeel over te vellen. De SGP neemt geen genoegen met deze antwoorden en stelt daarom samen met de ChristenUnie schriftelijke vervolgvragen.

Schriftelijke vragen van het lid Dik-Faber (ChristenUnie) en Van der Staaij (SGP) aan de ministers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Veiligheid en Justitie over het advies van de Coöperatie Laatste Wil omtrent een zelfdodingsmiddel:

1. Kent u het bericht “Dit middel doodt mensen, en wij maken ons druk om een beetje fipronil” (NOS, 2 september 2017)?
2. Bent u op de hoogte om welk conserveringsmiddel het hier gaat? Zonder de naam ervan in uw beantwoording te noemen, klopt het dat dit middel legaal verkrijgbaar is in Nederland? En klopt het dat slechts 2 gram ervan nodig is voor zelfdoding? In welke volumes wordt dit middel verstrekt en hoeveel mensen kunnen daarmee een eind aan hun leven maken?
3. Is het middel traceerbaar bij bijvoorbeeld bloedonderzoek? Is een natuurlijk overlijden ermee te ensceneren door kwaadwillenden? Ofwel: hoe kan worden geconstateerd dat het middel bij moord gebruikt is?
4. Kunt u reageren op de stellingname van hoogleraar gezondheidsrecht Joep Hubben dat “de werking van het middel niet bekend is, er geen onderzoek is gedaan naar de veiligheid, er geen enkele controle is en er geen serieuze waarborgen zijn”?
5. Is het middel getest op mensen? Wat vindt u ervan dat in de media concrete claims en adviezen circuleren, bijvoorbeeld als het gaat over ‘rustig mee in slaap vallen’, ‘2 gram in 50 milliliter water’ en ’raadzaam een pijnstiller tegen hoofdpijn te nemen’?
6. Wat vindt u van de uitspraak van de Coöperatie Laatste Wil dat “het jammer zou zijn” als de naam van het middel uitlekt? Bent u met ons van mening dat het ondoenlijk is om de kennis over dit middel te willen beperken tot een kleine groep mensen, en dat alleen al daarom alles op alles gezet moet worden om te voorkomen dat deze lugubere plannen doorgaan?
7. Bent u, gelet op uw antwoorden bij vraag 2 tot en met 6, bereid de vrije verkrijgbaarheid van dit conserveringsmiddel als dodelijk middel tegen te gaan, al dan niet met aanvullende regelgeving?
8. Bent u met ons van mening dat het buitengewoon onzorgvuldig en zelfs gevaarlijk voor mensen is als de Coöperatie Laatste Wil adviezen geeft aan mensen die zij niet kent, waarbij zij niet weet in welke situatie mensen verkeren en aan wie mensen het middel vervolgens verstrekken?
9. Kent u de uitspraak van de Hoge Raad dat iedere gedraging van een burger die zelfdoding mogelijk of gemakkelijker maakt, strafbaar is? Bent u met ons van mening dat er met het verstrekken van informatie over het betreffende dodelijke conserveringsmiddel sprake is van strafbare hulp bij (groep)zelfdoding door de Coöperatie? Deelt u de mening dat de coöperatie hierbij geen beroep kan doen op een noodtoestand (zoals bevestigd in de zaak-Heringa), aangezien zij zonder selectie vooraf informatie gaan geven over dit dodelijke poeder?
10. Maakt een groothandel die weet dat een bestelling voor zelfdoding gebruikt gaat worden, dan wel kan gaan worden, zich volgens u ook schuldig aan strafbare hulp bij zelfdoding?
11. Bent u met ons van mening dat het onderling uitwisselen van dit poeder hulp bij zelfdoding betreft? Zijn mensen die het conserveringsmiddel in groepsverband aanschaffen en met elkaar delen, zoals de coöperatie adviseert, volgens u daarom ook strafbaar?
12. Bent u bereid te onderzoeken of het mogelijk is deze coöperatie vanwege strijd met de openbare orde of de goede zeden of vanwege het voorkomen van strafbare feiten te verbieden, dan wel in ieder geval onmogelijk te maken nog langer adviezen te geven die behulpzaam zijn bij zelfdoding?
13. Wat vindt u van de voorwaarden op basis waarvan de Coöperatie Laatste Wil voornemens is dit middel te verstrekken, onder meer dat iemand minimaal 18 jaar en een half jaar lid van de coöperatie moet zijn? Bent u met ons van mening dat de veiligheid van mensen en het veiligheidsgevoel in onze samenleving in het geding komen als een dergelijk middel zonder noemenswaardige drempels beschikbaar komt?
14. Hoe beoordeelt u de inzet van de Coöperatie Laatste Wil in het licht van overheidsbeleid gericht op preventie van zelfdoding, o.a. via subsidies voor 113 Online?
15. Kunt u schetsen wat de consequenties voor artsen zijn, bijvoorbeeld als bijwerkingen dusdanig uitpakken dat eventuele omstanders de huisarts of 112 benaderen?
16. Is de Coöperatie Laatste Wil al gestart met het geven van adviezen of wanneer zal de Coöperatie hiermee starten? Bent u bereid het Openbaar Ministerie een onderzoek te laten instellen of deze activiteiten in overeenstemming zijn met de wet voordat een grote groep eenvoudig toegang krijgt tot het middel met alle mogelijke gevolgen van dien?