Zorgen om ons dagelijks brood

De tijd dat iedereen ervan uitging dat voldoende voedsel wel gegarandeerd waren in Nederland, is voorbij. In ieder geval weten we nu dat als dat al zo is, daarvoor een hoge prijs moet worden betaald. De oorlog in Oekraïne drukt ons met de neus op de harde feiten. Minder aanvoer van voedsel, en hogere prijzen. Dat geeft te denken.

De Tweede Kamer debatteerde woensdag 30 maart met minister Jetten over landbouw, klimaat en voedsel. SGP-woordvoerder Roelof Bisschop begon zijn bijdrage al direct met het thema voedselzekerheid. Hoe het verder ook zal lopen in Oekraïne, feit is en blijft dat het belang van een rendabele en gezonde landbouwsector nu dik wordt onderstreept. Dat die sector al jaren verder onder druk wordt gezet, niet alleen meer uit linkse hoek, maar ook van VVD en CDA, maakt de zaak er niet beter op.

Hieronder de bijdrage van de SGP. Hij viel direct met de deur in huis: het allerbelangrijkst is dat boeren in staat worden gesteld om op een rendabele manier te zorgen voor voldoende, gezond en voor iedereen betaalbaar voedsel. Dat is prioriteit nummer 1.

---

De oorlog in Oekraïne laat de kwetsbaarheid van de internationale voedselzekerheid en het belang van voedselproductie zien. Tegelijkertijd ligt er een verduurzamingsopgave. Het is de uitdaging om ervoor te zorgen dat voedselproductie op peil blijft en ondernemers mee kunnen schakelen.

Green Deal
20% minder tarweproductie en twee derde minder tarwe-export door de Green Deal gaat de verkeerde kant op. De Kamer heeft de regering herhaaldelijk gevraagd de Green Deal kritisch te beoordelen. Daar merk ik nog weinig van. Hoe gaat de minister deze moties uitvoeren?

Verdienmodel
De coalitie wil bindende afspraken om de positie van de boer in de keten te versterken. Waar zet de minister op in? Gaat hij markt- en prijsafspraken over verduurzaming mogelijk maken en borgen dat tegenover duurzaamheidseisen een redelijke prijsverhoging staat? Gaat hij net als in Frankrijk ervoor zorgen dat de huidige kostprijsstijgingen doorberekend worden?

Vleesheffing
De minister wil kijken naar een vleesheffing voor consumenten met een terugsluis voor boeren. Met het oog op de terugsluis snap ik de gedachte, maar ik heb wel veel vragen. Een vegaburger met zout en verzadigd vet is ongezonder dan een stukje kipfilet. Hoe voorkom je ongewenste verschuivingen naar verwerkte vleesproducten, als frikandellen? Een vlakke heffing maakt sterrenvlees onbetaalbaar. Bij een gedifferentieerde heffing is het enorm lastig om te bepalen wat meer of minder duurzaam is. Meer dierenwelzijn kan bijvoorbeeld gepaard gaan met meer milieudruk. Hoe wordt een volledige terugsluis langjarig gegarandeerd, en dan niet alleen voor de happy few? Hoe wordt extra druk op inkoopprijzen voorkomen? Wat wil de minister nu precies bereiken? Daarom is eerst goed onderzoek en een variantenanalyse nodig. De conclusie zou wel eens tegen kunnen vallen…

Voedselverspilling
Aanpak van voedselverspilling verdient prioriteit. Zo worden tientallen miljoenen bananen die in Rotterdam binnenkomen vernietigd, omdat er teveel gele bananen in een partij zitten. De normen en importtarieven belemmeren verwerking tot bananenpuree. Bananen-krommende verspilling. Wil de minister kijken of afgekeurde bananen onder een andere goederencode ingevoerd kunnen worden? Voor verschillende groente- en fruitsoorten gelden cosmetische eisen, wettelijk of door de retail opgelegd. Dat brengt onnodige verspilling en onnodig gebruik van gewasbeschermingsmiddelen met zich mee. Hoe gaat de minister deze handelsnormen aanpakken?

Regels bio-verkoop
We willen meer verkoop van bio-producten. Het tegendeel gebeurt: door de strenge uitwerking van de Europese bio-verordening doen supermarktketens en winkeliers een stapje terug. Ik heb begrepen dat omliggende landen minder streng zijn. Wil de minister zorgen voor werkbare regels?

Nitraatrichtlijn
De SGP is geschrokken van het addendum bij het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn. Volledig grondgebonden melkveebedrijven, terwijl twee derde nu een overschot heeft... Wat gaat dit betekenen? Waar moet de mest voor de akkerbouw dan vandaan komen? Komt er tenminste voldoende speelruimte om het werkbaar te maken? Dat geldt ook voor de aanpassing van productieplafonds.

Derogatie is niet een probleem, maar een oplossing en past helemaal in de kringloopgedachte, zeker als met innovatie de uitspoeling beperkt wordt. Hoe vertelt de minister dit in Brussel?

Fiscale klimaatreserve
Op aandringen van de Kamer is onderzoek gedaan naar de voor- en nadelen van een fiscale klimaat- en calamiteitenreserve. Zo’n reserve helpt om enorme schommelingen in het landbouwinkomen op te vangen, zeker nu inkomenstoeslagen afgebouwd worden en extreme weersomstandigheden toenemen. Het coalitieakkoord gaat eraan voorbij. Pakt de minister het alsnog op?