SGP: verzet nodig tegen de stapeling EU regels voor buitengebied en Noordzee

Tijdens de komende Landbouw- en Visserijraad staan onder meer de Natuurherstelverordening en het Europese actieplan voor de visserij op de agenda. De SGP waarschuwt in dat kader voor een enorme stapeling van Europese doelen en regels voor het landelijk gebied en de Noordzee. We hadden al de Kaderrichtlijn Water, de Kaderrichtlijn Mariene Strategie, de Natura 2000 richtlijnen, het Gemeenschappelijk Landbouw- en Visserijbeleid en de regelgeving voor gewasbescherming. Daar worden in rap tempo nieuwe ambities (o.a. de Green Deal en de uitwerking ervan, de Biodiversiteitsstrategie, het EU-initiatief voor bestuivers, het actieplan voor de visserij), nieuwe regels (o.a. de Natuurherstelverordening) en aanscherpingen van bestaande regels (o.a. de Verordening duurzaam gebruik gewasbeschermingsmiddelen) aan toegevoegd. Het kan niet op.

De SGP ziet een drietal grote gevaren. In de eerste plaats wordt niet in beeld gebracht wat de optelsom van deze beleidsvoorstellen betekenen voor landbouw en voedselproductie en voor de visserij en de aanvoer van vis uit eigen zeeën, terwijl die gevolgen groot zullen zijn. In de tweede plaats krijgen lidstaten steeds minder speelruimte. Brussel komt met steeds meer doelstellingen voor allerlei concrete zaken, tot de graslandvlinder en landschapselementen toe. Tegelijkertijd zijn er steeds meer dwarsverbanden tussen schijnbaar niet bindende ambities en actieplannen enerzijds en bindende richtlijnen en verordeningen anderzijds. Zo stuurt de Europese Commissie aan op een verbod op bodemberoerende visserij in beschermde gebieden, terwijl de natuurbeschermingsregels dit zelf aan de lidstaten overlaten. In derde plaats komt de democratische legitimiteit van het beleid door deze stapeling van doelen en regels en de onderlinge koppelingen in het gedrang. Besluitvormingsprocessen worden steeds ondoorzichtiger en voor je het weet zit je als lidstaat vast aan verstrekkende eisen die je niet hebt zien aankomen. Uiteindelijk zijn ons landelijk gebied, onze landbouw en onze visserijbedrijven hiervan de dupe.

In de bijgevoegde inbreng voor de komende Landbouw- en Visserijraad pleit de SGP voor verzet tegen deze stapeling van regels. Deze is hieronder te lezen.

Visserij
De leden van de SGP-fractie hebben een vraag over het actieplan van de Europese Commissie voor een duurzame en veerkrachtige visserij. Het voorstel om bodemberoerende visserij in beschermde gebieden te verbieden zou grote gevolgen hebben voor de Nederlandse garnalen- en platvisvisserij. Het zou een verdubbeling zijn van het gebied waar in 2030 geen bodemberoerende visserij mag plaatsvinden. Gaat de minister zich krachtig verzetten tegen dit voorstel? Deelt de minister de mening dat het al helemaal niet zo kan zijn dat de Commissie het genoemde voorstel doorzet en ondertussen geen ruimte biedt voor de pulskor?
De leden van de SGP-fractie willen er daarnaast op wijzen dat bij het actieplan 1) een impact assessment ontbreekt, 2) dat verstrekkende voorstellen over de schutting gegooid worden die formeel niet bindend zijn, maar wel een bepalende rol in het beleid spelen en 3) dat het de nationale speelruimte op basis van onder meer de Habitatrichtlijn en de bijbehorende verplichting om passende maatregelen te nemen doorkruist. Deelt de minister de mening van deze leden dat deze werkwijze zeer ongewenst is? Zo ja, op welke wijze gaat hij dit aankaarten?

Natuurherstelverordening
De leden van de SGP-fractie hebben enkele vragen bij het agendapunt over de landbouw- en bosbouwaspecten van de Natuurherstelverordening.
In de eerste plaats over de doelstelling dat 10% van het landbouwareaal uit landschapselementen met grote diversiteit moet bestaan en dat het areaal landschapselementen op lidstaatniveau moet toenemen. Wordt met de verplichte bufferstroken al aan de verplichtingen voldaan? Wat is het huidige areaal van landschapselementen met grote diversiteit? Wat zou de opgave zijn ten opzichte van de referentie? Gaat de minister voorkomen dat extra landbouwgrond uit productie wordt genomen?

In de tweede plaats hebben deze leden een vraag over de subsidiariteit en proportionaliteit van de specifieke verplichtingen ten aanzien van bestuivers, boerenlandvogels en graslandvlinders. Deze leden zien ook graag meer bestuivers, boerenlandvogels en graslandvlinders. Deze leden zien echter geen toegevoegde waarde voor gericht Europees beleid voor deze soorten bovenop het al bestaande beleid (Vogel- en Habitatrichtlijn, regelgeving voor gewasbescherrming, GLB). Is de regering bereid zich vanuit het oogpunt van subsidiariteit en proportionaliteit kritischer op te stellen?
In de derde plaats vragen deze leden of de minister tevens de gelegenheid wil aangrijpen om zich te verzetten tegen het door de Commissie voorgestelde verslechteringsverbod buiten Natura 2000 gebieden. Dit verslechteringsverbod zal immers directe gevolgen hebben voor de landbouw.

De leden van de SGP-fractie hebben meer in het algemeen de behoefte te waarschuwen voor stapeling van Europees beleid voor het buitengebied. Zo interfereert de Natuurherstelverordening volop met onder meer de Kaderrichtlijn Water, de Natura 2000 richtlijnen, het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en de Nationale Strategische Plannen, de regelgeving voor gewasbescherming, het Europees klimaatbeleid en de verordening voor landgebruik. Daarnaast zijn er de onderscheiden ambities uit de Green Deal. De nationale speelruimte voor lidstaten wordt zo steeds kleiner, besluitvormingsprocessen steeds ondoorzichtiger en de mogelijkheden voor (nationale) democratische controle steeds lastiger. Herkent de minister deze zorg? Zo ja, hoe gaat hij zich tegen deze stapeling van Europees beleid voor het landelijk gebied verzetten?

Loskoppeling verkoop en advies
De leden van de SGP-fractie hebben enkele vragen naar aanleiding van de Kamerbrief over het voornemen om verkoop en advies voor gewasbeschermingsmiddelen los te koppelen. Kan de minister bij het opstellen van de nieuwe regels nader onderbouwen dat verkoop en advisering zo aan elkaar zijn gekoppeld dat het in de praktijk leidt tot meer gebruik van gewasbeschermingsmiddelen dan nodig is? Wil de minister voorkomen dat de regeldruk toeneemt? Zo ja, hoe gaat hij hiervoor zorgen?

Beheer wolven
De leden van de SGP-fractie constateren dat wolven in Nederland, maar ook in andere lidstaten, voor steeds meer problemen zorgen, zoals het doodbijten van vee en het creëren van het gevoel van onveiligheid in het landelijk gebied. Het Europees Parlement heeft de Europese Commissie inmiddels opgeroepen om de beschermingsstatus van de wolf aan te passen, zodat beter beheer mogelijk wordt. Wil de minister dit onderwerp agenderen tijdens de komende of de daarop volgende Landbouwraad en ervoor zorgen dat vanuit de Landbouwraad een vergelijkbare oproep gedaan wordt?