SGP geeft actieprogramma Nitraatrichtlijn een onvoldoende

De SGP maakt zich grote zorgen over het ontwerp voor het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn. De minister gaat steeds verder op de stoel van boeren zitten, terwijl voor hen het perspectief op het halen van de doelen ontbreekt.

SGP-Kamerlid Roelof Bisschop: ‘In Limburg komt meer dan de helft van de stikstof in de regionale wateren uit het buitenland. Moet onze landbouw dan weg om toch het doel te bereiken?’ Voor onder meer de aardappel- en suikerbietenteelt zou de eis om op zand- en lössgronden voor 1 oktober te oogsten en vanggewassen in te zaaien leiden tot logistieke problemen, verslechtering van de bodemstructuur en opbrengstverliezen. De SGP vraagt zich af waar de economische analyse blijft.

De SGP constateert dat de maatregelen niet of nauwelijks gespiegeld zijn met boeren, degenen die ze in de praktijk moeten gaan brengen. Roelof Bisschop: ‘Waarom zaten in de Taskforce Mest alleen waterbeheerders en geen landbouwexperts? Dat kan toch niet waar zijn?’ De SGP pleit voor een veel meer gebiedsgerichte aanpak, gebaseerd op metingen en doelvoorschriften. Roelof Bisschop: ‘Generieke maatregelen doen geen recht aan de diversiteit van de problematiek. Kijk naar Flevoland. Het landbouwgebied voldoet aan alle waterkwaliteitsnormen. Alleen de Oostvaardersplassen scoort rode cijfers. Ik ben ervan overtuigd dat we met het uitdagen van het vakmanschap van boeren echt verder komen.’

---
Lees hieronder de letterlijke spreektekst van SGP-Kamerlid Roelof Bisschop:

Perspectief ontbreekt
Om met de deur in huis te vallen: hoe krijgen boeren met het voorliggende actieprogramma ooit het gevoel: wat ik doe doet ertoe? In Limburg komt meer dan de helft van de stikstof in de regionale wateren uit het buitenland. Moet onze landbouw weg om toch het doel te bereiken? Is de invloed van rioolwaterzuiveringen en -overstorten wel in beeld? Hoe komt het dat de positieve modeluitkomsten van maatregelen in de afgelopen jaren niet echt waargemaakt lijken te zijn? Ik mis in het ontwerp-actieprogramma deze evaluatie. Kortom, hoe gaat de minister uitzichtloos mestbeleid voorkomen?

Niet generiek, maar gebiedsgericht
De SGP vindt dat generieke maatregelen geen recht doen aan de diversiteit van de problematiek. Teveel nitraat in het grondwater is vooral een probleem op de zuidelijke zandgronden. Voor oppervlaktewater scoort de helft van het land gewoon goed. Kijk naar Flevoland. Het landbouwgebied voldoet aan alle waterkwaliteitsnormen. Alleen de Oostvaardersplassen scoort rode cijfers… In het stroomgebied van Rijn en IJssel kleuren de waterlopen groen. Waarom hier nieuwe eisen?

De SGP pleit daarom voor een veel meer gebiedsgerichte aanpak, gebaseerd op metingen en doelvoorschriften. Ik ben ervan overtuigd dat we met het uitdagen van het vakmanschap van boeren echt verder komen. Proeven wijzen op een aanzienlijke beperking van de stikstofuitspoeling bij bijvoorbeeld toepassing van zeoliet. Geef ondernemers dáár ruimte voor.

Betrokkenheid landbouw
Heeft de minister de voorgestelde maatregelen voorgelegd aan boeren die ermee aan de slag moeten? Waarom zaten in de Taskforce alleen waterbeheerders en geen landbouwexperts? Belangenorganisaties zeggen dat ze nauwelijks betrokken waren. Dat kan toch niet waar zijn?

Maatregelen onwerkbaar
Wat betekenen de nieuwe eisen voor de aardappel- en suikerbietensector? Op zandgronden zou al voor 1 oktober het vanggewas ingezaaid en dus de aardappelen en suikerbieten van het land gehaald moeten worden. Logistiek onwerkbaar, slecht voor de bodem en gewassen kunnen niet volgroeien. Wat betekent de aangescherpte gewasrotatie voor de zetmeelaardappelteelt in de Veenkoloniën en de verwerkende coöperatie Avebe? Het is juist een gebied waar nauwelijks stikstof- of fosfaatproblemen zijn. Dit kan echt niet. Waar blijft de economische analyse?

De verbreding van de bufferstroken kan erin hakken, bijvoorbeeld in het slootrijke veenweidegebied. Wil de minister deze maatregel tenminste omdraaien? Geen generieke verbreding met ruimte voor waterschappen om af te schalen, maar geef waterschappen ruimte om zo nodig de beperkte bufferstroken te verbreden als onderdeel van een gebiedsgerichte aanpak.

Derogatieonderhandelingen
Waarom heeft de minister de eis van 70% rustgewassen voor graasdierbedrijven in het actieprogramma opgenomen? Dan kun je in de onderhandelingen over de derogatie niet meer wijzen op het belang van de derogatie om te voorkomen dat grasland in maïsland omgezet wordt. In de huidige derogatiebeschikking zit nu immers de eis van 80% grasland. Of gaat de minister de nieuwe maatregelen sowieso intrekken als de derogatie vervalt?

Wat is het perspectief voor derogatie? Hoe gaat de minister zorgen voor meer transparantie over wat er gewisseld wordt met Brussel?

Overig
Tot slot kort een paar losse punten:
Wanneer gaat de minister de klasseindeling voor de fosfaattoestand aanpassen?
Met het vorige actieprogramma is de fosfaatindicator en de klasseindeling gewijzigd.
De fosfaatplaatsingsruimte zou hetzelfde moeten blijven.
Dat blijkt anders uit te pakken.
Denk aan Zeeuwse akkerbouwers die hun akkers zien verschralen.

Op een ander moment kom ik terug op de mestboetes. De minister wil de motie voor aanpassing van de Meststoffenwet om meer ruimte te geven voor maatwerk niet uitvoeren. Ik geef maar alvast aan dat we haar redenering niet kunnen volgen.

En, waar blijft het wetsvoorstel afromingsvrije lease van fosfaatrechten?