Een hete landbouwzomer: vragen bij regeling piekbelasters

Het is een hete landbouwzomer, letterlijke en figuurlijk. Er staat best wat op het spel, de toekomst van individuele bedrijven (de piekbelastersregeling), van landbouwsectoren (landbouwakkoord) en van teelten (droogte). Zo kwamen onlangs de langverwachte website aanpakpiekbelasting.nl en de regeling voor opkoop van zogenaamde piekbelasters naar buiten. Graag deel ik wat gedachten over en vraagtekens bij deze regeling.

Veel boeren vragen zich af: wat gebeurt er als ik een berekening ga maken? Minister Van der Wal zegt stellig: de regeling is vrijwillig, berekeningen met Aerius Check worden niet opgeslagen. Dat geloof ik ook wel. Het probleem is: wie wantrouwen zaait, zal onwilligheid oogsten. Het ontbreekt aan perspectief. Waarom dreigt de minister van begin af aan al met niet vrijwillige maatregelen als onvoldoende bedrijven zich aanmelden voor opkoop? Waarom is er nog nauwelijks wat bekend over de regelingen voor innovatie, extensivering en verplaatsing, ondanks toezeggingen hierover? Als het plaatje niet compleet is, kun je als ondernemer geen goede keuzes maken. Hier is voor de minister werk aan de winkel. Daarbij moet ze onteigening en het intrekken van vergunningen als zwaard van Damocles links laten liggen.

Ik zet vraagtekens bij de gekozen definiëring van piekbelasters. Je kunt notabene al als piekbelaster aangemerkt worden als je op twintig kilometer afstand van Natura 2000 gebieden zit, alleen maar omdat er in die wijde omtrek veel stikstofgevoelige natuur ligt. Het zwaartepunt ligt op de Veluwe. Wat ons na wat eigen berekeningen opviel was dat hier vooral de depositievracht op duizenden hectares leefgebieden van soorten bepalend is. Bij de hypothetische situatie van een emissiebron in de Gelderse Vallei op 15-20 km afstand van Natura 2000 gebied de Veluwe berekent Aerius depositie op ruim 35.000 hectare stikstofgevoelige natuur. Daarvan bestaat bijna de helft uit ‘bos van arme zandgronden’ (Lg13) en nog eens 7.000 hectare uit ‘eiken- en beukenbos van lemige zandgronden’ (Lg14). Beide bostypen zijn geen beschermd habitattype, maar moeten als leefgebied voor met name de zwarte specht beschermd worden. Bij de zwarte specht is echter sprake van een gunstige staat van instandhouding… Dan vraag ik me echt af of met de gekozen definiëring de goede prioriteiten zijn gesteld.

Daar komt bij dat het de bedoeling is om met de aanpak van piekbelasting PAS-knelgevallen te helpen. Wat betekent de concentratie van opkoop van bedrijven op de Veluwe voor het helpen van PAS-knelgevallen elders in het land? Sowieso blijft de minister veel te vaag over wat het voor PAS-knelgevallen gaat betekenen.

De regeling voor opkoop van piekbelasters kent wat beperkende voorwaarden. Brussel heeft een beroepsverbod afgedwongen. Daarnaast kunnen aanvragen afgewezen worden als ondernemers niet voldoen aan Europese normen of aan wettelijke vereisten voor de veehouderij. Maar, hoe zit dat als de situatie met betrekking tot de natuurvergunning niet helemaal op orde is, ondanks dat je ter goeder trouw gehandeld hebt?

Binnen een maand hebben we een debat met minister Van der Wal en hoop ik deze en andere punten aan te kaarten.

SGP-Kamerlid Roelof Bisschop