Bisschop over stikstofproblematiek

Het stikstofbeleid dreigt in de modder vast te lopen. PAS-knelgevallen komen steeds meer in de knel, terwijl kansen voor emissiereductie gemist worden. De SGP constateert ook dat nog steeds gestuurd wordt op kritische depositiewaarden, terwijl de wetenschappelijke onzekerheden zo groot zijn dat ze geen toetsstenen voor beleid kunnen zijn. De nieuwe coalitie wil zelfs aanscherping van de stikstofwet… Roelof Bisschop heeft vandaag bij het commissiedebat stikstofproblematiek onderstaande vragen en voorstellen aan minister Van der Wal voorgelegd.

Het stikstofbeleid dreigt in de modder vast te lopen. PAS-knelgevallen zitten in nood. Kansen voor emissiereductie worden gemist. De kritische depositiewaarde is nog steeds de onwerkbare toetssteen. Goed dat er nieuw elan getoond wordt met extra budget. Maar dan moeten we wel goed weten waar we op koersen, en dus doelmatig werken, en dat we op de goede paarden wedden.

KDW
De vaststelling van kritische depositiewaarden gaat gepaard met enorme onzekerheden. Ze zijn indicatoren voor stikstofgevoeligheid, maar niet geschikt als norm om op te sturen. Wat gaat de minister doen om eenzijdig sturen en lokaal toetsen op kritische depositiewaarden te voorkomen? Kijk naar het veenmosrietland in de Nieuwkoopse Plassen: de kdw wordt overschreden, maar het areaal veenmosrietland groeit en driekwart is in goede staat.

Niveau berekeningen
Hordijk adviseert om stikstofdepositie op habitatniveau te berekenen. Berekeningen op hectareniveau overvragen de wetenschap, leerde ook het recente rondetafeldebat. Het kabinet vindt dat detailberekeningen meer recht doen aan de plaatselijke terreinkenmerken. Maar de onzekerheden in verspreidingsberekeningen laten dit gewoon niet toe. Wordt werk gemaakt van depositieberekeningen op habitatniveau?

Niet aanscherpen doelen stikstofwet
Het coalitieakkoord wil de doelen in de stikstofwet verder aanscherpen. De SGP vindt dit jojo-beleid heel onverstandig. Het is gewoon niet haalbaar. Kijk naar het moeizame verloop van de opkoopregelingen. En, hoe kun je stikstofruimte creëren voor woningbouw als alles naar de natuur gaat? Komt de minister eerst met een grondige analyse van de haalbaarheid en wenselijkheid?

Emissiereductie op het boerenerf
Het coalitieakkoord trekt 14 miljard euro uit voor bedrijfsopkoop en afwaardering van grond. Dat is een schril contrast met de 1 miljard euro voor innovatieve stalsystemen en managementmaatregelen. De PBL-quick scan laat zien dat 1 euro voor bedrijfsinnovatie 7 gram emissiereductie oplevert en 1 euro voor opkoop slechts 1 gram emissiereductie. Met meer inzet op emissiereductie op het boerenerf kunnen sneller, grotere stappen gezet worden. Wil de minister hiernaar kijken en provincies tenminste de ruimte geven om hier meer geld naartoe te schuiven? Wil de minister van de Brabantse taskforce Toekomstbestendige Stallen een nationale taskforce maken? Er is zoveel mogelijk als je dat wilt zien en benutten! Nieuwkoopse boeren staan te trappelen om aan de slag te gaan met emissiereductie en het verleasen van stikstofruimte. Waarom wordt hun initiatief doodgezwegen?

Wetenschappers stellen voor om niet te sturen op depositiewaarden, maar op provinciale emissieplafonds en die door te vertalen naar bedrijfsplafonds als doelvoorschriften. Hoe weegt de minister dit?

Opkoopregelingen
Veel ondernemers die willen stoppen haken af bij de opkoopregelingen. Door nieuwe interpretaties en onwerkbare eisen vanuit het Rijk, door onduidelijkheden en vertraging. In een van de provincies bleven in de eerste ronde van de ruim 20 geïnteresseerde ondernemers er twee over, die nu zelfs ook dreigen af te haken. Zo komen we er niet. Wil de minister de provincies meer bewegingsruimte geven?

PAS-knelgevallen
De SGP maakt zich hele grote zorgen over de positie van de duizenden PAS-knelgevallen. De rechter vindt het legalisatieprogramma onvoldoende waarborg bieden en stuurt aan op handhaving. Provincies zitten met de handen in het haar en zien geen andere mogelijkheid dan te gaan handhaven. Om over de enorme onzekerheid van ondernemers die te goeder trouw gehandeld hebben nog maar niet te spreken. Het legalisatieprogramma moet met grote urgentie opgepakt worden. Wil de minister met voorrang investeren in stikstofruimte voor urgente PAS-knelgevallen? Hoe gaat zij hen perspectief bieden? We kunnen het geld beter besteden aan echte emissiereductie dan aan compensatie voor het tijdelijk stilleggen van bedrijven.

Randeffecten Aerius bij externe saldering
De 25 kilometer afkapgrens in Aerius zorgt voor ongewenste randeffecten bij externe saldering. Ondernemers hebben op basis van de vorige Aerius versie stikstofruimte aangekocht, maar komen in de nieuwe berekening in de randen net niet meer goed uit.
Op papier, want de stikstof houdt zich niet aan de afkapgrens. Het gaat om minimale hoeveelheden. Het gros van de hexagonen met depositie blijft groen kleuren. Wil de minister ervoor zorgen dat deze ondernemers bij externe saldering gewoon terug kunnen vallen op de oude Aerius berekening?

Woningbouw
De westelijke provincies worstelen met hun woningbouwopgave, omdat de grijze duinen stikstofgevoelig zijn. In het stikstofmodel wordt een derde van de depositie erbij geplust, als correctie voor ammoniak uit zee. Experts geven aan dat er geen ammoniak van zee kan komen, dat sprake is van meetfouten en dat bijplussen van depositie onterecht is. Als deze correctie weggelaten zou worden, is opeens sprake van veel minder overschrijding van kritische depositiewaarden en minder juridische problemen. Gaat de minister hierop aansturen?

Brabant
Het Nationaal Programma Landelijk Gebied vergt tijd. Ondertussen zitten Brabantse veehouders met een probleem. De provincie dwingt hen om voor 2024 allerlei investeringen te doen, als ze dat al kunnen opbrengen. Gaat de minister ervoor zorgen dat de investeringsregelingen vanuit het Rijk voor hen niet te laat komen?