11 juli 2019
De EU mist realisme in haar betrekkingen met Iran
Deze week organiseerde SGP-europarlementariër Bert Jan Ruissen samen met zijn Poolse collega Anna Fotyga een conferentie over 'Iran, Europa en de Verenigde Staten' in het Europees Parlement in Brussel, waar Dr. Dan Schueftan van de Universiteit van Haifa de belangrijkste gastspreker was.
Dr. Schueftan reflecteerde op de huidige spanningen tussen de VS, Europa en Iran, maar blikte tevens verder naar de situatie in de Arabische regio en de positie van Israël. Hij uitte zijn zorgen over de huidige 'zeer gewelddadige en structureel onstabiele' situatie in het grootste deel van de Arabische wereld.
Hij deelde zijn diepe bezorgdheid over de huidige situatie in Iran met haar 'barbaarse regime' dat probeert de grotere regio te beïnvloeden via proxy-oorlogen, militaire expansie en economische druk. Hij waarschuwde: "Als Iran de macht overneemt, zal niet alleen het Midden-Oosten in de problemen komen, maar de hele wereld". In dit licht verwelkomde hij de harde houding van de VS tegenover Iran: "de president van de VS kan het zich niet veroorloven aardig te zijn. We moeten de realiteit onder ogen zien, ondanks dat we het niet leuk vinden. Het Midden-Oosten bevindt zich in een stadium van hopeloosheid. Niet alleen vanuit de positie van Jeruzalem, de omgeving is echt deprimerend ", zei Schueftan terwijl hij de situatie in de regio beschreef.
Tegelijkertijd bekritiseerde hij de rol van de EU sterk, omdat het "ontbreekt aan realisme". Over de recente EU-actie om het sanctieregime van de VS tegen Iran te omzeilen via het financiële mechanisme INSTEX is hij duidelijk: "Europa doet alsof ze een rol spelen in Iran, maar ze hebben geen rol. Europa doet beloften maar kan ze niet houden. Ze zullen hun respect verliezen ". Volgens hem zou Europa zich moeten onthouden van haar vredes- en democratiebeleid in het Midden-Oosten en zich eerder moeten richten op het helpen van de landen bij hun behoeften op gebieden als landbouw, milieu en infrastructuur. "De rest van de wereld is geen Europa. En wil niet worden zoals wij zijn. Democratie is iets aantrekkelijks, maar niet in het Midden-Oosten van vandaag. Verschillende culturen hebben verschillende prioriteiten. Dat is de realiteit. Culturen zijn van belang en verschillen van elkaar. Ik voel me als een Israëliër deel van de westerse beschaving, in Europa voel ik me thuis, maar dat is niet het geval voor de hele regio ", zei Schueftan.
Schueftan sloot af met het lof voor het Iraanse volk voor hun moed om op te staan tegen het radicale beleid van het regime. Met dit in gedachten eindigde hij met een positieve noot door te stellen dat Israël en Iran (wanner het regime ten val is gebracht) de twee landen in het Midden-Oosten zijn die het meest veelbelovend zijn: "Op de lange termijn teken ik een zilveren rand rond een zwarte wolk"
Dr. Dan Schueftan is hoofd van het International Graduate Program in National Security aan de universiteit van Haifa en was tot vorig jaar directeur van het National Security Studies Centre van deze universiteit.