Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is een wet door en voor de samenleving. De gemeentelijke overheid heeft een aanvullende taak ten opzichte van de hulp en ondersteuning die wordt geboden door familie, vrienden, buren, kerken of maatschappelijke organisaties. Dit komt nog niet overal goed uit de verf. Het verstevigen van het ‘sociale bindweefsel’ van de samenleving vraagt daarom de komende jaren om aandacht.

Concreet:

1. Maatschappelijke ondersteuning kost gemeenten steeds meer geld. Gemeenten moeten hiervoor adequaat en eerlijk worden gecompenseerd door de Rijksoverheid. Ook moeten gemeenten meer ruimte krijgen om te kunnen zoeken naar mogelijkheden om de vraag naar (zwaardere) zorg te voorkomen en burgers meer aan te spreken op de eigen verantwoordelijkheid.
2. De SGP wil dat gemeenten weer de mogelijkheid moeten krijgen om een inkomensafhankelijke bijdrage voor maatschappelijke ondersteuning te vragen. 
3. Burgers kunnen kiezen voor hulp en (cliënt)ondersteuning die aansluit bij hun zorginhoudelijke, godsdienstige, levensbeschouwelijke en culturele wensen. Dit moet zo blijven. Waar nodig worden gemeenten aangesproken op de verplichting tot het bieden van een divers en bij de vraag passend zorgaanbod.
4. Het aanvragen van een persoonsgebonden budget voor maatschappelijke ondersteuning wordt té vaak door gemeenten ontmoedigd. Wmo-toezichthouders moeten erop toezien dat dit stopt. Het pgb moet als keuzemogelijkheid besproken worden in plaats van naturazorg naar voren te schuiven als de gewenste keuze. Ook mag een pgb niet financieel onaantrekkelijk gemaakt worden.
5. Tekorten in het sociaal domein leiden nog steeds tot druk op de Wmo-tarieven. De SGP wil dat gemeenten reële tarieven hanteren en dat indien nodig landelijke regels worden aangescherpt om dit voor elkaar te krijgen. 
6. Er zijn meer woonvoorzieningen nodig voor ouderen die kwetsbaarder worden, maar nog geen verpleeghuiszorg nodig hebben. Te denken valt aan geclusterde en collectieve woonvormen, zoals wooncombinaties voor ouderen en jongeren. De Rijksoverheid, gemeenten, woningbouwcorporaties, bewonersorganisaties, verzekeraars en zorgaanbieders moeten hier samen de schouders onder zetten. De Stimuleringsregeling Wonen en Zorg wordt uitgebreid. Er moeten landelijke en meerjarige afspraken worden gemaakt over het realiseren van huisvesting voor zowel ouderen die nog zelfstandig kunnen wonen als verpleeghuisplekken. Op regionaal en lokaal niveau moet er een duidelijke visie op wonen, zorg en welzijn worden ontwikkeld.
7. Er is meer aandacht nodig voor ‘reablement’. Dit betekent dat ouderen moeten worden geholpen om hun fysieke, mentale en sociale functionaliteit te hervinden, wat de kwaliteit van leven kan verhogen. De SGP juicht het toe als ouderen op een betekenisvolle wijze worden ingeschakeld bij de zorg voor anderen of vrijwilligerswerk (blijven) doen.
8. Gemeenten krijgen de taak en de middelen toebedeeld om valpreventieprogramma’s aan te (laten) bieden voor hun inwoners van 65 jaar en ouder. 
9. De verstorende financiële prikkel voor gemeenten om inwoners snel door te laten stromen naar de Wet langdurige zorg moet worden weggenomen. Een gemeente die ervoor zorgt dat minder mensen langdurige zorg gaan gebruiken en voor meer mensen maatschappelijke zorg en ondersteuning levert, moet hiervoor ook meer middelen te krijgen.
10. Ouderenprofessionals in de eerste lijn (specialist ouderengeneeskunde en verpleegkundig specialist) en in de tweede lijn (klinisch geriater) kunnen samen met de huisarts een belangrijke rol spelen om ouderen langer in een thuissituatie te laten blijven, dan wel medebepalen welke ouderen revalidatiezorg dan wel ziekenhuisbehandeling nodig hebben. 
11. De overheid gaat ervan uit dat mensen in grote mate zelfredzaam zijn. Niet iedereen kan dat opbrengen. Mensen die de complexiteit van de samenleving niet aankunnen, doen een beroep op zorg en ondersteuning. Denk aan jongeren met een lichte verstandelijke beperking en mensen met een verslaving, psychische stoornis of schuldenproblematiek. Het is nodig dat de overheid realistische verwachtingen heeft van wat mensen kennen en kunnen. Een zwaardere zorgvraag kan worden tegengaan door ondersteuning voor mensen met een lichte verstandelijke beperking meer integraal vorm te geven in het sociaal domein.
12. Het is momenteel lastig om voor jongeren met autisme een passende woonvoorziening te vinden. Deze jongeren vallen veelal tussen wal en schip. Gemeenten moeten samen met zorgaanbieders aan de slag om passende woonvormen te creëren. 
13. De toename van het aantal incidenten met verwarde personen baart zorgen. Het is belangrijk dat gemeenten, zorgaanbieders, politie en woningcorporaties hun werk beter op elkaar afstemmen. De (bekostiging van de) zorg voor verwarde personen moet minder versnipperd zijn. De mogelijkheden van bemoeizorg moeten worden uitgebreid. Ook wil de SGP dat er meer kennis over verward gedrag komt bij de (meldkamer van de) politie. 
14. Het aantal dak- en thuislozen is de afgelopen tien jaar verdubbeld. De SGP maakt zich daar grote zorgen over. De overheid dient een ‘schild voor de zwakken’ te zijn. De inzet moet zijn om dak- en thuislozen uit de maatschappelijke opvang te krijgen en te zorgen voor huisvesting. De belangrijkste opgave voor de Rijksoverheid, gemeenten en woningbouwcorporaties is daarom: meer goedkope woningen realiseren en met zorgaanbieders goede afspraken maken over bijhorende begeleiding. 
15. Voorzichtigheid is geboden met de door-decentralisatie van beschermd wonen voor ggzcliënten naar alle gemeenten in Nederland. Dit kan pas als er op regionaal niveau duidelijkheid is over de aanpak en de beschikbaarheid van plekken. Hetzelfde geldt voor de decentralisatie van de maatschappelijke opvang. Wat de SGP betreft, moeten deze twee veranderingen niet overhaast plaatsvinden en in ieder geval gelijk opgaan.