Ruimtelijke ordening

Nederland is dichtbevolkt. Op één vierkante kilometer wonen gemiddeld 500 mensen, staan 225 huizen, 8 bedrijfsgebouwen, 4 winkels en er ligt 4 kilometer openbare weg. Dat is dus passen en meten voor Rijk, provincies en gemeenten.

‘Den Haag’ heeft de neiging om de regie over de ruimte naar zich toe te trekken. Dat is geen goede ontwikkeling, omdat de ruimtelijke ordening bij uitstek een taak is voor provincies en gemeenten. Het motto ‘decentraal wat kan, centraal wat moet’ moet leidend zijn en blijven. Dus: geen inperking van de vrijheden van de regionale en lokale overheden.

Het inrichten van de spaarzame ruimte in Nederland verloopt het best als de overheden een open houding aannemen richting burgers en bedrijven. Dat geldt voor bouwplannen. Samen aan tafel is beter dan dicteren, zeker als dat regels zijn die onnodig zijn en bouwers en bewoners op enorme kosten jagen. Die open houding is zeker ook nodig bij de integrale aanpak van opgaven (waterberging, natuur, energie, agrarisch natuurbeheer, verbetering waterkwaliteit) in het landelijk gebied. Er is tijd en ruimte nodig voor zorgvuldige gebiedsprocessen op basis van globale gebiedsdoelen. Het vereist samenwerking tussen betrokken overheden en met betrokken gebiedspartijen. Goede voorbeelden zijn de aanpak in de FoodValley en het Coöperatief Gebiedsplan Staphorst.

Concreet:

• Gemeenten moeten, binnen randvoorwaarden uiteraard, ervoor kunnen zorgen dat aan de behoefte van de ‘eigen’ burgers en bedrijven voldaan kan worden. Dat betekent ruimte voor woningbouw bij kleine kernen voor organische groei.
• Naast betere benutting van bestaande huisvesting is extra woningbouw nodig, natuurinclusief en klimaatadaptief, ook buiten de stad. Een steeds hoger wordende bebouwingsdichtheid belemmert een gezond leefmilieu. 
• De SGP wil onderzoek naar verplaatsing van start- en landingsbanen van Schiphol naar zee in combinatie met grote getijdencentrales. Dat geeft ruimte voor woningbouw in de Randstad.
• Onteigeningsprocedures mogen niet versoepeld worden.
• De huidige taken van gemeenten op het gebied van ruimte en milieu moeten zoveel mogelijk bij de gemeente blijven.
• Samenwerking in regionale omgevingsdiensten dient van onderop vormgegeven te worden. Het basistakenpakket voor deze diensten moet beperkt blijven.
• De overheid moet niet alleen zorgen voor ‘ontslakken’ van gebiedsontwikkeling, maar ook voor versnelling van kleine, reguliere bouwprojecten.
• Wie een aanvraag doet voor wijziging van een bestemmingsplan of een omgevingsvergunning, is verplicht om eerst allerlei onderzoek te (laten) doen. Dat kan minder, met name wat betreft flora, fauna en archeologie.
• In het buitengebied moet meer ruimte komen voor het bouwen van een schuurtje of een uitbouw aan het huis zonder vergunning.
• Om verpaupering in de stad of op het platteland door leegstand te voorkomen, moet de overheid herbestemming of sloop faciliteren.
• Kantoorpanden kunnen benut worden voor het huisvesten van studenten of van mensen die pas een verblijfsvergunning hebben gekregen.
• Een watertoets is nodig om te voorkomen dat woningbouw plaatsvindt op niet toekomstbestendige locaties.
• De SGP wil inzet op zonnepanelen op daken in plaats van zonneparken, met een verbod op zonneparken op goede landbouwgronden.
• Grote datacenters horen niet in het landelijk gebied en zeker niet op goede landbouwgronden. Ook de druk op het energie- en watersysteem vragen om een kritische toets.
• Agrarische bedrijven die door willen gaan verdienen steun en ruimte voor innovatie, extensivering en/of verplaatsing in plaats van het dreigen met onteigening of het intrekken van vergunningen.
• Ontpoldering van goede landbouwgrond voor natuur moet vermeden worden.

Zie verder Omgevingswet