SGP pleit bij burkaverbod voor open vizier

SGP-senator Peter Schalk pleit voor een verbod op gezichtsbedekkende kleding: "openheid, transparantie en inzichtelijkheid vergroten de veiligheid." Lees hieronder zijn bijdrage aan het debat in de Eerste Kamer.

"Ik vraag me af of deze minister wel eens een rondleiding had in dit gebouw. Dan zou ze namelijk in de Gravenkamer zijn geweest, zo genoemd naar de portretten van de 36 graven die allemaal in Nederland hebben geresideerd. Als je die portretten bestudeert dan zie je dat ze allemaal herkenbaar zijn, aan de ogen, de gezichtsuitdrukking, de lijn van de mond. Kortom, er is veel te zien aan al die gezichten.

Maar er is er 1 die verborgen blijft. Uit de overlevering weten we dat het gaat om graaf Floris IV, maar verder is hij onherkenbaar. Hij heeft namelijk het vizier van zijn helm voor zijn gezicht. Daardoor kunnen we hem niet herkennen, kunnen we geen inschatting maken van zijn leeftijd, van zijn uiterlijk, van zijn innerlijk. Saillant detail; hij is zo geportretteerd omdat de beste man in het harnas gestorven is. Niet tijdens een echte oorlog of door een terroristische daad, maar tijdens een toernooi.

Moraal van het verhaal: iedereen die de schilderijen bekijkt blijft steken bij deze persoon. Er klopt namelijk iets niet: hij heeft gezichtsbedekkende kleding en dat maakt ons onzeker over zijn persoon, over zijn bedoeling, over zijn leven.

Ik geef dit gevoelen maar weer, om duidelijk te maken waarom de fractie van de SGP de bedoeling van de wet, namelijk het verbod op het dragen van kleding die het gezicht geheel bedekt of zodanig bedekt dat alleen de ogen onbedekt zijn, of onherkenbaar maakt, kan volgen. Wij houden van open, van transparant, van inzichtelijk. Dat biedt ook veiligheid.

Daar komt nog bij dat er een groeiend gevoel van onbehagen is in de samenleving, als in andere landen terroristische aanslagen zijn. Gevolg daarvan is immers dat we ook in NL steeds meer alert zijn: wie loopt er de school binnen, welke mensen zijn er op een groot evenement. We plaatsen camera’s, we zorgen voor transparantie. Daarmee worden heel veel goedbedoelende burgers van NL in de positie gedrongen dat ze het gevoel hebben dat ze overal gevolgd worden.

Kortom, de eis van transparantie en veiligheid kost de burger van NL iets, namelijk iets van zijn individuele vrijheid. Is dat een probleem? In zeker zin wel, want de privacy wordt wel geschaad, opgeofferd aan veiligheid en transparantie. Vraag aan de minister:

• hoe is de regering binnen dit wetsvoorstel omgegaan met de weging van veiligheid enerzijds en privacy anderzijds?

Dat te meten en te wegen is problematisch. Toch wordt de overheid geroepen om tot keuzes te komen. Zeker ook omdat, als het ergens mis gaat, diezelfde overheid ter verantwoording wordt geroepen. Vandaar dat de mening van de SGP is dat in het publieke domein openheid en zichtbaarheid een eis mag zijn.

Daarbij speelt ook het aspect van culturen en tradities. Gezichtsbedekkende kleding kan ook met de islamitische cultuur en traditie te maken hebben. Daarbij beroept men zich bijvoorbeeld op vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst. Dat is een gevoelig onderwerp. Maar toch de vragen:

• Wat wil de regering doen aan het breed levende onbehagen over de niet-westerse cultuur die zijn intrede doet in het publieke domein?

Maar het gaat hier vaak om vluchtelingen die zich in ons land willen vestigen, in de meeste gevallen omdat ze vrijheid zoeken. Maar ons land is niet waarden-vrij. Hier gelden waarden en normen die gegroeid zijn in de christelijke traditie.

• Is de minister het met deze zienswijze eens? Zo niet, wat zijn dan de consequenties voor hen die bijvoorbeeld een boerka dragen?
• En zo ja, op welke manier kan de regering dit op een goede en zorgvuldige wijze inbrengen bij inburgering van mensen uit andere tradities?

De regering heeft ervoor gekozen dat het verbod op gezichtsbedekkende kleding geldt voor onderwijsinstellingen, het openbaar vervoer, overheidsinstellingen en zorginstellingen.

• Kan de minister nog eens uitleggen waarom voor deze limitatieve opsomming is gekozen?
• Voorziet de minister dat in de toekomst op meer dan deze plaatsen dit verbod algemeen geldend zou moeten worden?

En even een paar praktische vragen: als de overheid, bijvoorbeeld een gemeentebestuur, een deel van een bedrijfsverzamelgebouw huurt en gebruikt, wordt het voor de toepassing van dit wetsvoorstel aangemerkt als een gebouw van een overheidsinstelling.

• Geldt dit dan voor het gehele bedrijfsverzamelgebouw? Ook al zijn er meerdere ingangen en is het overheidsgedeelte een klein onderdeel van een groter complex? Geldt het ook voor de uren waarop het overheidsdeel gesloten is?

Of neem de Nieuwe Kerk te Amsterdam, waar de 4-mei herdenking wordt gehouden. Dit jaar stond deze waardige bijeenkomst onder druk van mensen die het karakter van deze herdenking niet wensten te respecteren.

• Wordt deze kerk tijdens de 4-mei-herdenking aangemerkt als overheidsgebouw?

Ik heb ook nog een praktische vraag over onderwijsinstellingen. Schoolgebouwen worden ook wel eens voor andere doeleinden gebruikt. Volgens de regering zal in dat geval het verbod op gezichtsbedekkende kleding gelden als het gaat om activiteiten die, en ik citeer: “op wat voor wijze dan ook een relatie hebben met het onderwijs”.

• Is dit juist niet verwarrend? Want hoe gaat het dan als dat schoolgebouw voor niet-onderwijsgerelateerde bijeenkomsten verhuurd wordt?

Mijn fractie heeft nog wat vragen over de beperkingen binnen dit wetsvoorstel. De regering gaat met dit wetsvoorstel niet zo ver als steeds meer landen om ons heen. De redenen daarvan heeft de minister gegeven. Welnu, dit wetsvoorstel vindt een algeheel verbod op gezichtsbedekkende kleding te ver gaan. Maar er zijn wel situaties die van tevoren te over zien zijn.

• Waarom geldt dit verbod bijvoorbeeld niet bij de uit de hand gelopen sportmanifestaties, waar steevast rellende supporters te vinden zijn?
• Meer algemeen, waarom geen verbod op gezichtsbedekkende kleding bij alle demonstraties en manifestaties? Waarom geen verbod op demonstreren met maskers, met bivakmutsen en integraalhelmen?

Demonstreren is prima, maar wel met open vizier. Zoals wij ook dit debat met open vizier voeren!

Ik zie uit naar de antwoorden van de minister.