Senator Van Dijk over de coronawet

Lees of bekijk hier de bijdrage van SGP-Senator Diederik van Dijk over de vijfde verlenging van de tijdelijke coronawet (TWM). 

"Niets is zo permanent als een tijdelijk overheidsprogramma." Een bekend citaat van de econoom Milton Friedman. Iets daarvan bekruipt je ook vandaag. Soms lijkt het alsof we in een draaimolen zitten. Steeds hetzelfde rondje met hetzelfde deuntje, alsof er niets verandert. Steeds weer komt de regering met de zoveelste verlenging van de tijdelijke wet maatregelen Covid-19. Steeds weer moet de regering eraan herinnerd worden dat tijdelijk ook echt tijdelijk moet zijn. Iets tijdelijks voortdurend verlengen wordt op den duur een contradictio in terminis.

Ook de Raad van State meent dat „het moment waarop (een groot deel van) de Twm redelijkerwijs niet meer verlengd kan worden, geleidelijk dichterbij komt.” Wat de SGP betreft is dat moment al eventjes gepasseerd.

Maar tegelijkertijd is er in de tussentijd wel iets veranderd. We hebben als Kamer inmiddels de mogelijkheid gekregen om ons uit te laten over de beoogde zesde verlenging alvorens de nieuwe termijn van de wet daadwerkelijk ingaat.

Ondertussen verandert ook de pandemie en de coronasituatie in Nederland. Inderdaad kunnen we nog niet zomaar spreken van een endemische situatie. Corona is nog geen griepje en de mogelijke opkomst van problematische varianten kan roet in het eten gooien.

Tegelijk is het ook zaak om nuchter en realistisch te zijn. De afgelopen twee jaar hebben we veel geleerd van dit virus. Patronen in besmettingsdruk en hoe die zich vertalen naar een grotere druk op de zorg, zijn steeds duidelijker geworden. Er is dus veel meer maatwerk mogelijk. En inderdaad, er kunnen - met nadruk op kunnen - nog maatregelen nodig zijn. Dat kan, maar het hoeft niet.

Infectieziektebestrijding mag niet een soort uitruilen van grondrechten worden. Tijdelijke wetten moeten ook echt tijdelijk blijven. Zeker als ze bevoegdheden bevatten waarvan de Raad van State het „potentieel ingrijpende karakter” benadrukt. De Twm mag niet als een soort zwaard van Damocles boven grondwettelijke rechten blijven hangen. De huidige situatie in Nederland en de onwaarschijnlijkheid van een significante verslechtering van de situatie is daarvoor echt onvoldoende. En we hebben met elkaar inmiddels voldoende ervaring opgedaan om, mocht het toch echt nodig blijken, in hoog tempo spoedwetgeving aan te nemen. De Twm blijven verlengen ‘voor het geval dat’ is verre van proportioneel en ongewenst. Op die manier kunnen we bezig blijven.

Het is goed om de samenleving te laten zien dat de overheid echt niet onnodig en krampachtig wil blijven vasthouden aan potentieel ingrijpende wetgeving.
Nog even wat betreft de inhoud van de Twm. In de motie-De Boer heeft deze Kamer uitgesproken dat de vijfde verlenging enkel kan worden goedgekeurd indien die beperkt blijft tot de basismaatregelen. Ik constateer dat de regering geen gehoor heeft gegeven aan deze motie. Nog los van inhoudelijke bezwaren, betekent dit dat deze vijfde verlenging naar alle waarschijnlijkheid geen doorgang zal hebben, en daarmee is de zesde verlenging ook van de baan.

De SGP kan zich prima vinden in dit afscheidsscenario. 

"De accu van de tijdelijke COVID wet moet niet meer worden opgeladen. Tijdelijk is tijdelijk. Hopelijk trekt de Eerste Kamer vandaag de stekker eruit en wordt deze wet uitgeleide gedaan."

- Diederik van Dijk

Lees hier de bijdrage van Diederik van Dijk aan de tweede termijn van het debat.

Ik beperk me daarin tot de TWM. Ik dank de minister voor zijn gedreven beantwoording. Hij heeft dapper gestreden voor verlenging van de TWM. Wat de SGP betreft was dat echter niet overtuigend. Tijdelijk is tijdelijk. Dat geldt eens te meer nu we te maken hebben met overheidsbevoegdheden die potentieel zeer ingrijpend zijn. Dan moet de lat hoog liggen als het gaat om proportionaliteit en noodzakelijkheid, bovendien in het besef dat gespierde bevoegdheden werken als nicotine voor bestuurders. Eenmaal toegekende overheidsmacht kent zomaar een onbedoeld verslavende werking. Bij de vandaag soms op subtiel dreigende toon uitgesproken zinsnede "ja, maar voor het geval dat", moet ik spontaan denken aan een bekende Loesjeachtige spreuk: ik heb altijd een mes in mijn tas voor het geval dat er taart is. Dat kan natuurlijk het geval zijn. Hoe het ook zij: de SGP zal niet instemmen, noch met een vijfde, nog met een zesde verlenging.

"De Eerste Kamer heeft de tijdelijke COVID wet buiten de deur gezet. Goede zaak, ook opdat gespierde bevoegdheden werken als nicotine voor bestuurders. Overheidsmacht moet op z'n tijd weer gebreideld worden. Tijdelijk is tijdelijk."

- Diederik van Dijk